Mniszek lekarski

Często nazywany mleczem (nieprawidłowo, bo to inna roślina), brodawnikiem, w niektórych rejonach Polski pojawia się także jako mlycz, wole oczy, mleczaj oraz pępawa. W naszym rejonie wśród dzieci nazywany latawcem, przez wzgląd na owocostany.
Do celów leczniczych głównie wykorzystywane są korzenie i kwiaty. Korzenie najlepiej zbierać jesienią. Nalewki i odwary z korzeni mniszka korzystnie wpływają na drogi żółciowe, w problemach trawiennych, kłopotach z wątrobą. Może być spożywany przez anemików. Zawarty w nim interferon wzmacnia odporność organizmu. Mniszek pomaga w chorobach skóry, leczeniu otyłości, początków cukrzycy, miażdżycy, reumatyzmu i gośćca. Podobno podnosi sprawność seksualną.
Z kwiatów przygotowuję syrop, który bardzo przypomina miód. Do wywaru z kwiatów dodaję cukier i gotuję, aż zgęstnieje i nabierze koloru. Młode koszyczki kwiatowe można przygotowywać jak kapary. Z kwiatów mniszka można przygotować wino, zakwaszając je sokiem z cytryny. Można także dodać skórkę z cytryn, jednak z umiarem.
Mniszek lekarski jest źródłem soli mineralnych, szczególnie potasu, magnezu, krzemu, żelaza oraz witamin C, B, D. Kwiaty zawierają także Wit A i B2.
Jest bardzo przydatny w zwalczaniu bakteriurii, ponieważ zwiększa wydzielanie moczu. Inne środki moczopędne  prowadzą do obniżenia zawartości potasu we krwi, natomiast mniszek zawiera bardzo dużo tego pierwiastka. W dodatku składniki zawarte w mniszku oczyszczają organizm z toksyn, przywracając prawidłowy skład krwi. Zioło działa rozkurczowo i obniża poziom cukru we krwi.
Okłady z liści lub białego soku z mniszka pomagają zwalczać brodawki oraz kurzajki, przyspieszają gojenie się ran. Preparaty z kwiatów regulują zaburzenia miesiączkowania oraz są stosowane w leczeniu przewlekłych nieżytów jamy ustnej i gardła.
Nie powinny go stosować osoby uczulone na mniszka oraz cierpiące na chorobę wrzodową, ponieważ podnosi on ilość soków żołądkowych, może także wywoływać wysypkę.
Można przygotowywać także odwary z korzenia mniszka, wina zarówno z korzenia, jak i kwiatów. Można przygotować także świeży sok lub koktajl z mniszka, dla poprawienia smaku wystarczy dodać świeże owoce. Najważniejsze, aby używać młodych roślin. Liście starszych roślin są gorzkie. Świeży sok można dodawać do kąpieli.
Świeże młode listki można miksować z jogurtem lub łączyć ze szpinakiem, jabłkiem, gruszką i bananem.

Pączki mniszka po polsku

Zbieram jeszcze zwarte pączki mniszka. Płuczę, zalewam zimną wodą i odstawiam minimum na noc do lodówki. Bez namoczenia pączki po usmażeniu mogą być gorzkawe.
Osuszam, smażę na lekko osolonym maśle przez kilka do kilkunastu minut. Przy dłuższym smażeniu stają się chrupiące. Zdejmuję pączki z patelni, na pozostałym tłuszczu smażę świeżo startą suszoną bułkę. Pączki od razu podaję z tak przygotowaną bułką.

Konserwowe pączki mniszka

Można je przygotowywać na dwa sposoby.
5 płaskich łyżeczek pączków mniszka
sól
2 łyżeczki octu spirytusowego
Szczypta cukru
Woda
Pączki mniszka zalałam wrzącą wodą z dodatkiem soli. Jeżeli później będą pasteryzowane nie trzeba ich gotować, jak nie lepiej je pogotować 2 min. Do małego słoiczka wlałam ocet, dodałam cukier i jeszcze gorące osączone pączki wrzuciłam do słoiczka, uzupełniłam wrzątkiem, aby zalewa wszystkie przykryła. Odstawiłam do ostygnięcia, następnie włożyła  do lodówki.
Drugim sposobem jest gotowanie pączków w osolonej wodzie ok. 2 min i zalanie octem jabłkowym.
Sposób wykonania zależy od tego, do czego później będą wykorzystywane. Można je także przygotowywać na różne sposoby jak kapary, w zalewie solnej i wodnej lub z przyprawami i cebulą.

Tarte płatki mniszka

Świeże płatki oderwane lub odcięte rozcieram w moździerzu stopniowo dodając cukier, aż do uzyskania odpowiedniej konsystencji.

Do tartych płatków i cukru mniszkowego używam tylko płatków ze środka kwiatów, samych końcówek. Usuwam część z puchem. Płatki, które okalają cały kwiatostan mają zielony spód. Sprawiają, że przetwory stają się szare lub zielonkawe.

(Inne tarte płatki i cukry kwiatowe: http://kinazakinaza.blogspot.com/2016/04/tarte-patki-kwiatow-i-kolorowe-cukry.html)

Cukier mniszkowy

Do uzyskania ok. szklanki cukru potrzeba płatków z 7-8 świeżych kwiatów lub 1-2 łyżeczki utartych płatków. Cukier pozostawiam do wyschnięcia, rozcierając co jakiś czas, aby nie było grudek. Po wyschnięciu przesypuję do cukiernicy lub słoiczka. Najlepiej przechowywać zamknięte, w suchym miejscu, aby nie tracił aromatu. Tarte płatki i cukier z mniszkiem mają lekko miodowy aromat.

Sól z mniszkiem

Wysuszone płatki i listki wymieszałam z solą. Dodatki nie mogą być wilgotne. Przechowuję w suchym miejscu. Tak przygotowana sól nadaje się do kanapek np. z serem lub sałatek.

Miodek majowy

500 kwiatów mniszka lub same płatki z 700 kwiatów
1 l wody,
1 kg cukru,
2-3 cytryny.
Robię go na dwa sposoby. Miodek z samych płatków w soku z cytryny jest delikatniejszy, niż ten z całych kwiatów i całych cytryn.
Kwiaty wyłożyłam na biały materiał, aby wszystkie owady z nich wyszły. Kwiaty i cytrynę pokrojoną w plasterki zalałam wodą, zagotowałam, odstawiłam na dobę (minimum  na noc). Odcedzony wywar wymieszałam z cukrem i gotowałam na bardzo małym ogniu, aż do uzyskania odpowiedniej konsystencji. Po ostygnięciu jeszcze trochę gęstnieje.
Drugim sposobem robię delikatniejszy miodek, używam samych płatków i soku. Cała procedura przebiega w ten sam sposób. Zwykły cukier można zastąpić cukrem trzcinowym, wychodzi bardzo smaczny miodek.

Placki jaglane z mniszkiem i pokrzywą

80 dag ugotowanej kaszy jaglanej
25 g młodych listków mniszka lekarskiego (przed kwitnieniem)
25 g młodych listków pokrzywy (zbieram 4 najmłodsze listki)
3 ząbki czosnku
kasza manna do zagęszczenia (ok 2-3 łyżki)
1-2 jajka
mała marchewka
drobno posiekany plasterek imbiru
sól i pieprz do smaku
bułka tarta do obtoczenia
tłuszcz do smażenia
Pokrzywę sparzyłam. Do ostudzonej kaszy dodałam posiekaną pokrzywę, listki mniszka, startą marchewkę, posiekany czosnek i przyprawy. Wbiłam jajka, zagęściłam kaszą. Uformowane kotleciki dokładnie obtoczyłam w bułce tartej i usmażyłam na złoty kolor. Za mało bułki tartej powoduje, że kasza w kontakcie z gorącym tłuszczem zaczyna zachowywać się jak popcorn.

Placuszki z mniszkiem i jabłkiem

2 jajka lub jajeczka przepiórcze
cukier, stewia lub ksylitol do smaku
500 ml mleka
dowolna mąka do zagęszczenia
pół łyżeczki proszku do pieczenia
mała szczypta soli
1 jabłko
płatki z 50-60 kwiatów mniszka
całe kwiaty mniszka do dekoracji
olej do smażenia (rzepakowy lub kokosowy)
Z podanych składników przygotowałam ciasto gęste, jak na gofry. Dodałam drobno pokrojone jabłko i płatki mniszka. Na każdym placuszku dodatkowo umieściłam po jednym kwiatku. Ciasto można doprawić sokiem z cytryny
Podałam z miodkiem majowym.

Niestety nie udało mi się znaleźć wszystkich zdjęć. Jednak bałam się dłużej czekać z publikacją. Może jeszcze ktoś skorzysta, zanim wiatr zdmuchnie resztki mniszka ;)